تربیت جنسی فرزند 6 تا 12 سال (تا سن بلوغ) (5) آموزش محرم و نامحرم

9-8- آموزش محرم و نامحرم

یکی از آموزش‌های مورد نیاز در بحث عفاف‌گرایی و تربیت صحیح جنسی کودکان و نوجوانان، آموزش محارم و غیرمحارم است (محارم کسانی هستند که نمی‌توانند با هم ازدواج کنند و نامحرمان کسانی هستند که می‌توانند با هم ازدواج کنند)؛ کودک باید به‌تدریج بداند چه کسانی به او محرم هستند و چه کسانی نامحرم، و محدودیت‌های رابطۀ با آنان را نیز یاد بگیرد و بر اساس آن رفتار کند. و شکی نیست که در این‌میان برخوردها و رفتارهای عملی والدین با نامحرمان بسیار حائز اهمیت است.^[1] یعنی کودک از همان آغاز خردسالی در مجالس و میهمانی‌ها و رفت و آمدهای فامیلی از طریق نحوۀ برخورد والدین، با محارم و غیرمحارم آشنا گردد و اندک‌اندک آگاهی‌اش در این باره بیشتر شود.

دین مبین اسلام برای محرم شدن دو نفر با هم، سه راه پیش نهاده است: خویشاوندی، ازدواج و شیرخواری. برای این‌که با محارم آشنا شویم ابتدا محارم نسَبی (خونی و خویشاوندی)، و سپس محارم سببی (به واسطه ازدواج)، و در نهایت محارم رضاعی (به واسطه شیر خوردن) بیان می‌شود.

البته لازم نیست همۀ اینها به یکباره به کودک آموزش داده شود بلکه به‌تدریج و به اندازۀ ضرورت.

- محارم نسبی

محارم نَسَبی (خونی و خویشاوندی) برای مرد عبارتند از:

1. مادر، مادربزرگ پدری و مادری هر چه بالاتر روند.

2. دختر خود انسان و دخترِ پسر یا دخترِ دختر انسان (نوه‌ها و نتیجه‌ها هر چه پایین‌تر روند).

3. خواهر یعنی دختری که مادر او یا پدر او یا هر دوی آنان با مرد مزبور یکی باشد.

4. اولاد و نوه‌ها و نتیجه‌های خواهر هر چه پایین‌تر روند.

5. اولاد و نوه‌ها و نتیجه‌های برادر هر چه پایین‌تر روند.

6. عمّه خود شخص و عمّه پدر و مادر و نیز عمّه مادر بزرگ‌ها و پدر بزرگ‌ها (دختر عمّه و اولاد او محرم نیستند).

7. خاله خود شخص و خاله پدر و مادر و نیز خاله مادر بزرگ‌ها و پدر بزرگ‌ها (دختر خاله و اولاد او محرم نیستند).

نکته: عمۀ عمّه و خالۀ خاله، اگر عمّه یا خالهٔ پدر یا مادر انسان هم باشند مَحرمند و الّا مَحرم نیستند.

محارم نَسَبی (خونی و خویشاوندی) برای زن عبارتند از:

1. پدر و پدربزرگ پدری و مادری هر چه بالاتر روند.

2. پسر خود انسان و پسرِ پسر یا پسرِ دختر انسان (نوه‌ها و نتیجه‌ها هر چه پایین‌تر روند).

3. برادر؛ یعنی هر مردی که پدر او یا مادر او یا هر دوی آنان با دختر مزبور یکی باشد.

4. اولاد و نوه‌ها و نتیجه‌های برادر هر چه پایین‌تر روند.

5. اولاد و نوه‌ها و نتیجه‌های خواهر هر چه پایین‌تر روند.

6. عموی خود شخص و عموی پدر و مادر و نیز عموی مادر بزرگ‌ها و پدر بزرگ‌ها (پسر عمو و اولاد او مَحرم نیستند).

7. دایی خود شخص و دایی پدر و مادر و نیز دایی مادر بزرگ‌ها و پدر بزرگ‌ها (پسر دایی و اولاد او مَحرم نیستند).

نکته: داییِ دایی و عمویِ عمو، اگر دایی یا عموی پدر یا مادر انسان هم باشند مَحرمند و الّا مَحرم نیستند.

-محارم سببی

محارم سببی کسانی هستند که به واسطه عقد ازدواج به یکدیگر محرم می‌شوند.^[2] به محض جاری شدن صیغه عقد ازدواج، مادر و مادربزرگ‌های عروس هر چه بالا‌تر روند، نسبت به داماد مَحرم ابدی می‌شوند. یعنی حتی بعد از مرگ یا طلاق عروس هم مَحرم باقی می‌مانند.

اگر مرد با زنی ازدواج کند که از شوهر سابق خود دختر دارد، با صرف عقد کردن، این دختر بر شوهر دوم مَحرم نمی‌شود، بلکه محرمیت بین این دختر و شوهر دوم مادرش، بعد از وقوع نزدیکی بین آن زن و شوهر حاصل می‌شود.

برای زنان نیز، بعد از جاری شدن صیغه عقد ازدواج، پدر شوهر و پدر بزرگ‌های شوهر هر چه بالاتر روند برای همیشه به عروس محرم می‌شوند؛ یعنی حتی بعد از مرگ شوهر یا طلاق گرفتن عروس، این محرمیت باقی می‌ماند.

اگر زن با مردی ازدواج کند که از زن سابق خود پسر دارد، به محض اجرای صیغه عقد دائم یا موقت، محرمیت ابدی بین زن بابا و پسر حاصل می‌شود و نیازی به وقوع نزدیکی نیست.

با توجه به آن‌چه گفته شد، برادر شوهر برای عروس و خواهر زن برای داماد، محرم نیستند و باید حدود نامحرمی بین آنان رعایت شود.

- محارم رضاعی (به واسطه شیر خوردن)

اگر زنی که از ولادت فرزند شرعی خود شیر پیدا کرده، با رعایت شرایط مخصوصی که در رساله‌ها ذکر شده، بچه‌ای را شیر کامل دهد،^[3] آن زن به حکم مادر او و مَحرم است و آن مرد که شیر این زن مربوط به بچه‌های اوست، به حکم پدر او و مَحرم اوست.

پدر آن مرد به حکم پدر بزرگ پدری و مادرش به حکم مادر بزرگ پدری و برادر مرد به حکم عمو و خواهرش عمه او و در نتیجه مَحرم هستند. فرزندان مرد هم برادر و خواهر او (شیر خورده) محسوب مى‌شوند، هم‌چنین پدر آن زن که بچه را شیر داده به حکم پدر بزرگ مادرى و مادرش مادر بزرگ مادرى و برادرش دایى و خواهرش خاله رضاعی آن بچه می‌شوند؛ هم‌چنین دخترى را که زنی شیر داده بر شوهرِ همان زن، حرام است (به شرط این‌که با آن زن نزدیکى کرده باشد). هم‌چنین انسان نمى‌تواند با مادرِ رضاعىِ زنِ خود، ازدواج کند؛ زیرا وی در حکمِ مادر زنِ اوست.

هم‌چنین بچه‌های زنی که شیر می‌دهد به شیر خورده، مَحرم می‌شوند، چه الآن موجود باشند یا بعداً به دنیا بیایند.

فرزندان زنى که بچه‌اى شیر دهد، فرزندانِ پدر بچه شیر خورده محسوب مى‌شوند، بنابراین پدر آن بچه (شیر خورده) نمى‌تواند با دخترهایى که از آن زن به دنیا آمده‌اند ازدواج کند.

اگر انسان با زنى که دخترى را شیر کامل داده ازدواج کند و با آن زن نزدیکى نماید، دیگر نمى‌تواند با آن دختر ازدواج کند.

اگر انسان با دخترى ازدواج کند، دیگر نمى‌تواند با زنى که آن دختر را شیر کامل داده ازدواج نماید.

انسان نمى‌تواند با دخترى که مادر یا مادر بزرگ انسان او را شیر کامل داده ازدواج کند؛ و نیز اگر زن پدرِ انسان، از شیر مربوط به پدر او، دخترى را شیر داده باشد، انسان نمى‌تواند با آن دختر ازدواج نماید.

بیان قاعده کلی

در واقع شیردادن به یک نوزاد با رعایت همه شرایط باعث می‌شود که فقط بچۀ شیرخورده (نه فامیل‌های او) مثل بچه واقعی آن زن به همه کسانی که بچه واقعی او مَحرم هستند، محرم باشد؛ به دیگر سخن هیچ فرقی از لحاظ محرم و نامحرم بودن بین بچه‌های واقعی و رضاعی (شیرخورده) یک زن وجود ندارد. (البته در این میان استثناهایی هم هست که باید به رساله‌ها مراجعه کرد).

ناگفته نماند برای آموزش محارم به کودکان، می‌توان از کتاب‌های مصور و نموداری و یا انیمیشن و نرم‌افزارهای خاص تولید شده در این زمینه استفاده کرد.^[4]

 

تهیه و تنظیم : کانون فرهنگی تبلیغی امین 

حق نشر محفوظ / با ذکر منبع بلامانع

موضوعات مرتبط: . :: درســــــــنامه عفـــــــــــاف :: . ، خانواده و مراقبت های جنسی فرزندان ، تربیت جنسی فرزند 6 تا 12 سال (تا سن بلوغ)
برچسب‌ها: تربیت جنسی , تربیت جنسی فرزندان , خانواده و مراقبت های جنسی فرزندان , کودکی آیت‌الله سبحانی | سند 2030 باید ابطال شود!...